BSMV, Türkiye’deki finansal işlemler için uygulanan bir vergi türüdür. BSMV açılımı; Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi kelimelerinin baş harflerinden oluşur. Bu vergi, banka ve sigorta şirketleri tarafından gerçekleştirilen işlemler üzerinden alınır. BSMV oranı (%) ile ifade edilmektedir.
BSMV Nedir?
Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV), Türkiye’de 13 Temmuz 1956 tarih ve 6802 sayılı Gider Vergisi Kanunu’nda düzenlenen vergi türüdür. Türkiye’de gerçekleştirilen tüm bankacılık ve sigortacılık işlemlerinde alınan bir vergidir. BSMV, vergi kanunları içinde verginin konusunu mükelleften hareketle tanımlamada ilk ve tek kanun olma niteliğine sahiptir.
Bankalar ve sigorta şirketleri ile finansal işlemler gerçekleştirenlerin vergi sorumluluğu BSMV kapsamındadır. BSMV, işlem tutarının yüzdesi olarak hesaplanarak Hazine’ye ödenir. Bu vergi oranı, işlem türüne göre değişebilir ve genellikle %0,08 ile %0,50 arasında değişmektedir.
BSMV, bankalar ve sigorta şirketleri ile belirli finansal işlemleri gerçekleştiren mükelleflerin sorumluluğundadır. Bu vergi, müşterilerin ödediği faiz, komisyon ve ücretler üzerinden hesaplanır. Vergi, işlemi gerçekleştiren tarafından ödenir ve doğrudan Hazine’ye aktarılır.
BSMV Kapsamı Nedir?
6802 sayılı Kanun’a göre bankaların doğrudan yaptıkları finansal kiralama işlemleri BSMV’nin kapsamı dışına çıkarılmıştır.
Yasal düzenleme itibarıyla gerek verginin konusu gerekse vergiyi doğuran olayın meydana gelmesi karmaşık bir hale gelebilir. 6802 sayılı Kanun’un 28’inci maddesi verginin konusunu banka ve sigorta şirketleri açısından mükelleften hareketle, bankerler açısından ise işlemden hareketle belirlemiştir.
Bankalar ve sigorta şirketleri doğrudan BSMV mükellefi olarak kabul edilmiştir. Bu nedenle finansal kiralama haricinde yapılan tüm işlemler BSMV’ye tabidir. Banka ve sigorta şirketlerinin herhangi bir işlemi BSMV’yi doğurmaz ancak bu tarafların nakden veya hesaben lehlerine para alması durumunda BSMV doğar.
Türkiye’deki banka veya bankerlerin yurt içi ve yurt dışındaki bir müşteriye kredi vermesi dolayısıyla nakden veya hesaben lehe aldıkları paralar BSMV’ye tabidir.
Kredilerde BSMV Nedir?
Kredilerde BSMV, kredi taksitlerinin bankalar tarafından tahakkuk ettirildiği dönemde doğmaktadır. Bankalar tarafından yapılan kredi işlemleri Türkiye Bankalar Birliği 50 dolayısıyla faiz, komisyon ve benzeri adlar altında alınan paraların BSMV’ye tabi tutulması gerekir.
Bankalar, sözleşmede belirtilen süreler boyunca faiz tahakkuk ettirip, gelir hesaplarına yansıtarak faiz geliri elde etmektedir. Burada vergiyi doğuran olay tahakkuk işlemleri anında gerçekleşir. Bu, vergi yükümlülüğünün, bankaların elde ettiği faiz gelirlerinin fiilen alındığında değil, tahakkuk ettirildiği zaman oluşacağı anlamına gelmektedir.
Dövize Endeksli Kredilerde BSMV Matrahı
Dövize endeksli kredilerde faiz dönemlerinde BSMV matrahı, kredi için belirlenen faiz oranına göre hesaplanır. Faiz tutarı dolayısıyla oluşan kur farkı, kredinin açılış tarihi ve faiz tahakkuk dönemleri arasında, ödenen taksit içindeki anapara tutarında oluşan kur farklarının toplamından oluşur.
Döviz kredisinde taksitlerin TL olarak ödenmesi, banka tarafından kambiyo satışının yapıldığı anlamına gelmektedir. Bu durumda döviz kredisinin taksite ilişkin faiz tutarı ile birlikte kambiyo satış işlemlerinin de BSMV’ye tabi tutulması gerekir ancak kambiyo satış işlemleri sıfır oranında BSMV’ye tabi olduğundan, taksitlerin TL olarak ödenmesi nedeniyle BSMV hesaplanmayacaktır.
Sigortacılıkta BSMV
6802 sayılı Kanun’a göre sigorta şirketlerinin yaptıkları tüm işlemler BSMV’ye tabidir. Bu nedenle sigorta şirketlerinin işlemlerinde KDV uygulanmamaktadır.
Sigorta şirketlerinin sunduğu tüm sigorta hizmetlerinde aldıkları ödemelere BSMV uygulanır.
Yurt dışında kurulmuş sigorta şirketlerinin Türkiye’deki teşkilatları tarafından gerçekleştirilen işlemlerinden kaynaklı alınan paralar BSMV’ye tabi tutulur. Yurt dışı merkezli sigorta şirketlerinin ülkemizdeki teşkilatı da sigorta şirketi olarak BSMV mükellefidir.
Gelir İdaresi yaşanan bazı olumsuzluklar nedeniyle 6802 sayılı Kanun’un 30’uncu maddesinde düzenleme yapmıştır. Bu düzenlemeye göre 01.08.2008 tarihi itibarıyla sigorta aracıları tarafından yapılan tüm sigorta işlemlerinde BSMV’nin mükellefi sigorta şirketleridir. Bu kanuna göre sigorta acentelerinin BSMV mükellefiyeti bulunmamaktadır.
Finansman Şirketlerinde BSMV
6802 sayılı Kanun’un 28’inci maddesine göre, finansman şirketlerin esas faaliyet konuları ödünç para verme işlemleri olduğundan banker kapsamında BSMV mükellefi sayılmaktadır. Bankalararası mevduat işlemleri sonucunda alınan paralar üzerinden %1 oranında BSMV hesaplanır.
Finansman şirketleri bankalardan farklı olarak mevduat toplama yetkileri yoktur ancak kendi öz kaynakları dışında banka ve finans kurumlarından sağladıkları dış kaynaklarla kredilendirme yapabilmektedirler.
Tüketici finansman şirketlerinin faaliyetlerini düzenleme ve denetimlerini yapma yetkisi, BDDK’ya aittir.
Sık Sorulan Sorular
BSMV iadesi mümkün mü?
BSMV iadesi, belirli şartlar altında mümkündür. Bunlar arasında, BSMV’nin hatalı şekilde tahsil edilmesi, BSMV’nin yüksek tahsil edilmesi veya BSMV’nin hiç tahsil edilmemesi gibi durumlar yer alır. Bu durumlarla karşılaşan bireyler, BSMV iadesi için gerekli başvuruyu yaparak, haklarını arayabilirler.
Hangi işlemlerden BSMV alınır?
BSMV, banka ve sigorta şirketleri tarafından gerçekleştirilen birçok işlem türünden alınır. Bunlar arasında kredi kullanımı, hesap işletim ücretleri, para transferleri, kredi kartı kullanımı, sigorta primleri ve daha birçok işlem bulunur.
2023 BSMV Oranı Kaçtır?
BSMV oranı, 5729 sayılı Cumhurbaşkanı kararı ile tüketici kredilerinde %5 oranından %10’a yükseltilmiştir. 11.06.2022 tarihinden itibaren tüketici kredilerinde BSMV oranı %10 olarak uygulanmaktadır. Resmi Gazete yayınına buradan erişebilirsiniz.
Yazıda kullanılan bazı bilgiler TTB tarafından yayınlanan BSMV Teori – Uygulama – Mevzuat Kitabı’ndan alıntılanmıştır.
https://www.tbb.org.tr/Content/Upload/Dokuman/2144/BSMV_OCMC_Kitap.pdf
Turkish