Son yılların en çok konuşulan başlıklarından biri olan iklim değişikliği, dünyanın hangi coğrafyasına giderseniz gidin etkisini gösteriyor. İklim değişikliği veya bir diğer ismiyle küresel ısınma nedir sorusunu yanıtlamadan önce kimilerine göre dünyamızın döngüsel bir süreci olarak tanımlanırsa da birçoklarına göre küresel ısınma bir sonuçtur. Etkileri her geçen gün daha da derinleşen bir sonuç…
Gerçekten küresel ısınma nedir?
Küresel ısınma, içinde yaşadığımız evrenimizin içerisinde bulunduğu atmosferde karbondioksit başta olmak üzere, ısıyı tutan çeşitli gazların yoğunluğunun artması sonucu sıcaklıkların artması anlamına geliyor. Yani adından da anlaşılacağı gibi dünyamızın giderek çok daha sıcak bir yer haline dönüşmesidir. Milyarlarca yıldır varlığını sürdüren dünyamızın, insan yaşamını elverişli kılan dengesinin değiştirmeye başlamasıyla birlikte, küresel ısınma konusu daha da fazla gündeme gelmeye başladı. Bir başka deyişle, küresel ısınmanın sonuçları artık gözle görülür ve hissedilir bir hal almaya başladıktan sonra, insanlık olarak bir şey yapılması gerektiği konusunda adımlar atılmaya başladı. Bilim çevreleri çok daha önce dünyamızın ısısının yükseldiğini keşfetmiş olsa da, özellikle 2000’li yıllarla birlikte iklim değişikliği konusu daha fazla gündeme gelmeye başladı.
Küresel ısınmanın temel sebepleri nelerdir?
En kısa şekilde ifade edilecek olursa; 1900’lü yılların ortasından itibaren hız kazanan sanayileşmeyle birlikte, üretimin artması, beraberinde ekonomik büyüme kavramının önem kazanmasıyla daha hızlı sanayileşme ve büyüme olarak açıklayabiliriz. Yani toplumlar, özellikle de gelişmiş ülkeler çevreye verdikleri zararları göz ardı ederek onlarca yıl boyunca sanayileşmesinin bir sonucu olarak bugün iklim değişikliklerini yaşadığımızı söylemek yanlış olmaz.
Sanayileşmeyle birlikte, insanların günlük yaşantısının değişmesi, tüketim toplumu haline dönüşmesi ve son olarak da teknolojik gelişmelerin yeniden şekillendirdiği insanlık attığı her adımda küresel ısınmayı artırıcı bir etki bırakmaya başlamıştı.
Küresel ısınmanın zararları ve ekonomilere etkileri neler?
2000’li yıllarla birlikte karbon salınımının azaltılması gerektiğinin bilimsel çevreler tarafından ispatlanması ile küresel çapta bir şeyler yapılmaya başlandı. Adlarını saymakla bitiremeyeceğimiz konferanslar, kongreler, zirveler, alınan kararlar ve o kararların uygulanmaması ya da uygulamada beklenen etkiyi göstermemesi neticesinde küresel ısınma artmaya devam etti. 2000’lerin başlarında cm’ler ile ifade edilen kuzey ve güney kutuplarındaki buzulların erime hızı artık metreler ile ifade edilmeye başlandı.
Onlarca metrelik kalınlıkta ve belki de milyon yıldır varlığını sürdüren buzulların erimesi, okyanuslara ve denizlere karışması ile başlayan süreç dünyanın birçok yerinde seller olarak geri dönüyor. Konuya iklim değişikliği adının verilmesine neden olan düzensiz hava koşulları, felaketlere yol açan doğa olayları, kuraklık kaynaklı gıda krizleri ve susuzluk, küresel ısınma tehlikesi konusunda herkesin anlayabileceği olumsuzluklar olarak karşımıza çıkıyor.
Küresel ısınmanın nedeni olarak sayabileceğimiz ekonomi, bu olgudan en fazla etkilenen alanlar arasında yer alıyor. Artık birçok ülke için üretim süreçlerinde çevre koruma kriterlerine dikkat ediliyor. Sürdürülebilirlik kavramının giderek merkeze doğru kayması, doğayla dost, çevreci teknolojilerin, unsurların ilgi görmesine neden oluyor. Üretirken veya tüketirken doğayı korumak için yapılan harcamalar, maliyetlerin yasalarla teminat altına alınmasıyla birlikte küresel ısınmayla mücadele de çok güçlü bir cephe daha açılmış olacak.
Peki, ulusal ve uluslararası düzeyde yapılan anlaşmalar, alınan önlemler etkili olacak mı? Bunu zaman gösterecek ancak, Paris İklim Anlaşması, COP gibi etkinliklerin her geçen dünyanın ilgisini daha fazla çekmeye başlaması iyiye işaret. Örneğin ilki 1995 yılında Berlin’de düzenlenen COP 1 yani; ilk Birleşmiş Milletler Küresel İklim Zirvesi’nin 2021 yılında düzenlenen 26.’sı küresel çapta büyük yankı uyandırdı ve bolca konuşuldu.
COP nedir? COP 26 ne demek?
COP, İngilizce “Conference of the Parties” ifadesinin kısaltması olmakla birlikte Türkçe karşılığı “Taraflar Konferansı” olarak çevrilebilir. Her yıl düzenlenen zirve, 197 ülkeyi bir araya getiren zirveler Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) bünyesinde düzenleniyor.
Turkish